معرفی پوهنتون هرات

افغانستان درسال­ های اخیر با تحولات عظیم سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی مواجه بوده که سیرتحولاتی خود را به سوی پیشرفت وترقی، نیک وپویا پیموده ودرین راستا نقش مردم افغانستان به عنوان مردمی علم دوست و فرهنگ پرور، چشمگیر میباشد. در کنار آن نهادهای مختلف ازجمله جامعۀ علمی وفرهنگی درین زمینه فعالیت­ های زیادی ازخود به نمایش گذاشته اند که در خور توصیف است.

پوهنتون هرات نیز به مثابۀ یک مرکز بزرگ علمی درحوزۀ غرب کشور ونیز به منزلۀ یک پوهنتون ملی، طی سالیان متمادی، از رشد سریع وچشمگیری برخوردار بوده است. موجودیت بیش ازشصت فیصد دانشجویان پوهنتون هرات ازسایر ولایات، دال برملی بودن این نهادعلمی است و در سال های اخیر پوهنتون هرات را به عنوان یک پوهنتون برتر در سطح کشور مطرح نموده که در پلان های انکشافی و استراتیژی پنج ساله آن  نیز به این مسئله اشاره گردیده است.

پوهنتون هرات در سال 1367 نظر به تقاضای مردم  فهیم هرات و منظوری  وزارت تحصیلات عالی وقت تأسیس شد؛ هرچند هرات از ده ها سال بدینسو فعالیت علمی و اکادمیک در مدرسه گوهرشاد بیگم، فخرالمدارس و ... داشته است. پوهنتون هرات کار تدریس و فعالیت خود را از پوهنځی ادبیات و علوم بشری شروع و بعداً با تأسیس پوهنځی ­های هنرها، زراعت، اقتصاد، شرعیات و علوم اسلامی، طب، انجینیری، ساینس، تعلیم وتربیه، حقوق و علوم سیاسی، کمپیوترساینس، ژورنالیزم و ارتباطات جمعی،  علوم وترنری، اداره و پالیسی عامه، ستوماتولوژی و علوم اجتماعی و سه مؤسسۀ فلیال شامل، زراعت و تعلیم وتربیه بادغیس، تعلیم وتربیه غور و تعلیم و تربیه فراه، به فعالیت خود ادامه داده  و همیشه افتخار آفرین بوده است. 

پوهنتون هرات با شانزده پوهنځی و هفتاد دیپارتمنت توانسته است با تقدیم هزاران متخصص ازطبقۀ ذکور و اناث به جامعه در رشته های مختلف، همواره در شکوفایی علمی کشور نقش بارزی را ایفاء نماید.

در بهار سال 1398 موجودیت 439 تن استاد بر حال شامل كادر علمي که از آن جمله 32 دوکتور، 227 ماستر و 180 تن لیسانس بوده که شامل ی 9 پوهاند، 6 پوهنوال، 39 پوهندوي، 84 پوهنمل، 203 پوهنيار،  23 نامزد پوهنیار و 75 پوهيالي یک بست ریاست پوهنتون، دو بست معاونیت های علمی، امور محصلان ، یک بست ریاست شفاخانه کدری، روسای پوهنحی ها  4 بست آمریت های زیر مجموعه معاونیت علمی شامل بست های کدری فوق میباشند.

و از جمله 260 بست اداری و خدماتی یک بست 2 معاونیت امور مالی و اداری ،10 بست آمریت  43 بست مدیریت عمومی، 60 بست مدیریت، 2 بست مامور، 144 بست کارکنان خدماتی و  به تعداد تقریبا  17086 محصل خود نشانۀ ترقی و رشد این نهاد تلقی میگردد.

در پوهنتون هرات، طی سالیان اخیر توجه ویژه­ای به ساخت و ساز داشته است. ایجاد فضای سبز مناسب به صورت چشمگیری مورد توجه مسؤولان پوهنتون هرات بوده است، غرس بیش از 30000  اصل نهال مثمر و زینتی و ایجاد بلوار و چمن سبز مطابق نقشه و پلان، نیز گوشۀ دیگری از فعالیت های مسؤولان را نشان میدهد.

ایجاد توأمیت­های مختلف با نهادهای علمی و اکادمیک جهان، نقطه عطفیست که پوهنتون هرات را به سوی جهانی شدن رهنمایی نموده و سرنوشت علمی پوهنتون را رقم میزند. در حال حاضر پوهنتون هرات با بیش از سی  نهاد علمی و پوهنتون بزرگ دنیا روابط همکاری داشته، استادان پوهنتون هرات در بورسیه­ های ماستری و دوکتورا در آن پوهنتون­ ها مصروف تحصیل میباشند.

در سال­های اخیر پوهنتون هرات توانسته است بایک تعداد پوهنتون­ های خارجی چون ایالات متحده امریکا، جرمنی، ایتالیا، تایلند، سلواکیا، ایران، هند و اندونیزیا روابط همکاری برقرار نماید. در نتیجه این همکاری­ها نصاب درسی در پوهنځی­ های اقتصاد، انجینری، کمپیوتر ساینس، ساینس ، زراعت، طب، شرعیات و ژورنالیزم و ارتباطات جمعی به صورت قسمی ویا کلی اصلاح گردیده است، مفردات درسی ترتیب و کتب درسی آماده شده است.

همکاری های علمی با پوهنتون هرات و اجرای برنامه های انکشافی این پوهنتون از طرق کمک کننده های مختلف ازجمله بانک جهانی، USAID,DAAD صورت گرفته است.

هیئت رهبری پوهنتون هرات، همواره تلاش میورزند تا در راستای تعالی بیشتر علمی و فرهنگی همت به خرج داده باتوجه به لوایح و مقررات وزارت تحصیلات عالی و استراتیژی پلان پنج سالۀ موجود، این نهاد علمی را به توفیق خداوند متعال و یاری مقامات ذیصلاح به اوج اعتلای علمی رسانده که  بر اساس تلاش ­های پوهنتون هرات امروزه این نهاد از يك پوهنتون حوزه ­وي به يك پوهنتون ملي تبدیل شده است. در پی آن، برتری این نهاد اکادمیک را نسبت به دیگرمراکزعلمی کشوربه اثبات رسانده و از این طریق مصدر خدمات ارزندة به مردم افغانسان ساخته است.

پوهنتون هرات تا سال 1382 فاقد مجموعۀ ساختمانی مستقل تحصیلی بوده ودر منازل و ساختمان­ های رهایشی در مناطق مختلف شهر هرات به صورت پراکنده فعالیت مینمود؛ اما بعد از آن با اعمار مجموعۀ ساختمانی(کامپس) جدید پوهنتون  و به اختیار گرفتن زمین­ های مشخص در ساحات مختلف شهر هرات این مشکل را تا حدی زیادی حل نموده است که این ساحات قرار ذیل میباشد:

1- مجموعه کامپس پوهنتون هرات واقع باغدشت:  موازی 140 جریب زمین که داری 27 قباله شرعی محکمه انجیل میباشد و فعلاً ساختمان پوهنځی­ های انجینیری، هنرها، اقتصاد، حقوق و علوم سیاسی، زراعت، شرعیات و علوم اسلامی، ادبیات وعلوم بشری، ژورنالیزم و ارتباطات جمعی و ساختمان اداری پوهنتون هرات، جهت تدریس و دفاتر اداری مورد استفاده قرار گرفته است و در کنار آن، تعمیر لیلیه ذکور،تعمیر لیلیه اناث و تعمیر تحقیقات علمی تکمیل شده است، و از آن استفاده میشود، فعلا بعضی از تعمیرات بین پوهنخی ها به صورت مشترک قرار ذیل استفاده میشود

• ساختمان تدریسی پوهنځی انجینیری (شامل پوهنځی­ های انجینیری، کمپیوترساینس و مرکز تکنالوژی معلوماتی (ITCH))
• ساختمان پوهنځی هنرهای زیبا (شامل پوهنځی­ های هنرهای زیبا و اداره و پالیسی عامه)
• ساختمان پوهنځی اقتصاد (شامل پوهنځی­ های اقتصاد و ساینس)
• ساختمان پوهنځی حقوق و علوم سیاسی( شامل پوهنځی های حقوق و علوم اجتماعی)
• ساختمان پوهنځی زراعت (شامل پوهنځی­ های زراعت و علوم وترنری)
• ساختمان پوهنځی شرعیات و علوم اسلامی (شامل پوهنځی­ های شرعیات و ستوماتولوژی)
•  ساختمان پوهنځی ادبیات و علوم بشری(شامل پوهنځی های ادبیات و طب)
• ساختمان پوهنځی ژورنالیزم و ارتباطات جمعی
• ساختمان و بلاک­ های تدریسی پوهنځی تعلیم و تربیه (جنوب غرب باغ آزادی)
• ساختمان لیلیه ذکور (در دو بلاک و طعام خانه عصری) در کامپس پوهنتون.
• ساختمان لیلیه اناث در زمین سمت شمال کمپس اصلی پوهنتون هرات در امتداد سرک قول اردو سابق
• ورکشاپ تخنیکی

2- پوهنځی تعلیم وتربیه پوهنتون هرات: موازی 20 جریب زمین که در ناحیه پنجم شاروالی در قسمت جنوب غرب باغ آزادی موقعیت دارد و شامل تعمیر ریاست پوهنځی تعلیم وتربیه،  7 بلاک تدریسی و اداری، فضای سبز، باغچه، چمن، درخت­ های زینتی و میدان­ های ورزشی میباشد.

3-  ساحة مربوط به پوهنځی طب پوهنتون هرات به مساحت 200000متر مربع است در سمت شمال شهر هرات واقع سرک خواجه عبدالله انصاری(رح) که تعمیر کلینیک صحی آن توسط یک شخص خیرخواه اعمار گردیده است و همچنان در بخش خدمات درمانی به مردم هرات و ولسوالی­ های اطراف، خدمات طبی ارائه میدارد. خصوصاً دفتر شلتر نو در تجهیز کلینیک ستوماتولوژی اقدام و آنرا فعال ساخته است.

4- یک قطعه زمین به مساحت 666 متر مربع در سمت شرق شهر واقع صوفی آباد که توسط شخص خیرخواهی جهت اعمار کلینیک MCH اهدا شده است.

5- فارم تحقیقاتی پوهنځی زراعت، در ساحه دشت حوض ولسوالی انجیل به مساحت 600 جریب زمین میباشد که به اساس حکم شماره 1371  مقام ریاست جمهوری به پوهنتون هرات تعلق گرفته است و طی چند سال درین ساحه، تأسیسات احداث و هزاران اصل نهال مثمر و غیر مثمر غرس گردیده است و محصلان پوهنځی زراعت عملاً در ساحه فوق به کارهای عملی و تجربیات خویش مصروف ­اند.

6- ساحۀ انکشافی پوهنتون هرات در قسمت شمال شهر هرات به مساحت 89/152 جریب زمین به اساس حکم 6847 ریاست جمهوری افغانستان به پوهنتون هرات انتقال و تعلق گرفته است که این ساحات؛ مشکل پوهنتون هرات را از ناحیه نداشتن زمین، مرفوع گردانیده است و به کمک USA Force ایالات متحده امریکا، لیلیه اناث در سال 1394 در سه طبقه اعمار و به دسترس پوهنتون قرار داده شده است.

7- زمین تعمیر کلینیک وترنری که در غرب پوهنتون هرات موقعیت دارد.

مجموع محصلان برحال سمستر بهاری پوهنتون هرات سال ۱۳۹۸

خدمات محصلان

:پوهنتون هرات همواره سعی نموده است تا بهترین خدمات را در فضای اکادمیک برای محصلان ارایه نماید از جمله

• مرکز تحقیقات علمی
• داشتن مراکز رهایشی ( لیلیه های ذکور و اناث) 
• داشتن مراکز کلینیک حقوقی، علوم وترنری، طب و حفظ الصحه دهان ودندان برای آموزش کارهای عملی محصلان
• مرکز تکنالوژی معلوماتی ITCH
• مرکز آموزشی زبان انگلیسی و کامپیوتر  ELCLC
• فارم تحقیقاتی زراعتی
• مرکز آموزش مهارتهای کمپیوتری برای اناث
• مرکز آموزشی USWDP
• کتابخانۀ عمومی با داشتن بیش از 40000 هزار جلد کتب در رشته های مختلف و کتابخانه های تخصصی در هر پوهنځی که حداقل هر کتابخانه بیشتر از 4000 جلد کتاب دارد
• لابراتوار های مدرن اختصاصی برای هر پوهنځی
• کافتیریا و خدمات نشر و چاپ
• سیمینارها و کورس های آموزشی کوتاه مدت مانند: سیمینار های لایحۀ کریدت، سیمینار روش تحقیق و ...
• رادیوی علمی- آموزشی صدای جوان
• برنامه های کارورزی در چوکات پوهنځی ها وادارات
• مرکز آموزش چاپ و نشر کارهای عملی محصلان
• مرکز عملیات رسانه ه­ای پوهنځی ژورنالیزم  وارتباطات جمعی
• میدان­ های ورزشی فوتبال و والیبال

پلان های آینده انکشافی پوهنتون هرات در مورد اعمار ساختمان های تدریسی، رهایشی و خدماتی:

• اعمار ادیتوریم پوهنتون هرات
• اعمار مسجد واقع در مجموعه ساختمانی پوهنتون هرات
• اعمار تعمیر کتابخانه مرکزی پوهنتون هرات
• تکمیل تعمیر نیمه تمام کودکستان واقع مجموعه ساختمانی جدید ریاست  پوهنتون
• اعمار یک تعمیر کتابخانه برای پوهنځی تعلیم وتربیه به وسعت 500 متر مربع و یک سالون بزرگ برای 500 تا 800 نفری برای برگزاری سیمینارها، ورکشاپ ها و ....
• اعمار تعمیر تدریسی پوهنځی اداره و پالسی عامه
• اعمار تعمیر شفاخانه کدری برای پوهنځی طب در زمین مربوطه واقع غرب سرک کازرگاه و تعمیر تدریسی برای پوهنځی طب
• اعمار تعمیر تدریسی برای پوهنځی کامپیوترساینس
• اعمار تعمیر تدریسی برای پوهنځی علوم اجتماعی
• اعمارتعمیر تدریسی برای پوهنځی ساینس
• اعمار تعمیر تدریسی برای پوهنځی علوم وترنری
• اعمار تعمیر تدریسی برای پوهنځی ستوماتولوژی