آمریت کتابخانه

معرفی کتابخانه مرکزی پوهنتون هرات

کتابخانه ها بعنوان حافظان علم  و فرهنگ و گنجینه دانش بشری ، از ارگانهای  اساسی  و بسیار مهم هر جامعه ای  محسوب می گردند  که کار عظیم  خدمت رسانی فرهنگی را بعهده دارند. هدفها و رسالت‌ کتابخانه های پوهنتون  در راستاي‌ تحقق‌ هدفها و رسالت‌ پوهنتون هاست‌. اين‌ همسويي‌ در رسالت‌ها و هدفها بر اهميت‌ کتابخانه‌ها افزوده‌ است‌ به‌ صورتي‌ كه‌ نمي‌توان‌ پوهنتونی را، بدون‌ آنكه‌ از كتابخانه‌هاي‌ كارآمد برخوردار باشد، نهادي‌ موفق‌ و مؤثر ارزيابي‌ كرد  در راستای  ایفای این نقش  مهم ، کتابخانه های  پوهنتون ها از وسیعترین  گروه های  خادمان فرهنگی  بوده  ، تا آن حد که  شاید  بتوان  گفت ، کتابخانه پوهنتون ، قلب آن  پوهنتون  است .

کتابخانه مرکزی  پوهنتون هرات مجموعه ای  است زیر نظر معاونیت  محترم مالی واداری  که همه ساله با پلان کاری مشخص با  فعالیت های جدی و مستمر خویش  منابع مورد نیاز محققین اعم ازاستادان محترم ،کارمندان ومحصلین برحال پوهنتون هرات  را  تأمین  می نماید .

 چارت تشکیلاتی این مرکز قرارذیل است:

در سال 1367 همزمان باتأسیس پوهنتون هرات در ساحة کنونی پوهنحی تعلیم و تربیه تأسیس  و فعالیت رسمی خود را آغاز نمود و ازسال  1380 تااکنون به سبب ضیقی جای به ساحات مختلفی؛ از جمله: آب بخش باد مرغان ،ساحة کتابخانۀ عامه، جنوب تعمیر مقام ولایت(نندارتون)، تپة ارغوان در شمال پوهنتون هرات وبعداز حادثه انفجاردرمقابل سفارت امریکا،به داخل ریاست پوهنتون به تعمیر پوهنحئی هنرها  انتقال یافته است.

چنانچه کتابخانة مرکزی پوهنتون هرات مربوط به همه استادان محترم ومحصلین عزیزمیباشدمدیریت این کتابخانه از بدو تأسیس تا اکنون برآن است تاهرچه بیشتروبهتر  خدمات عرضة کتاب را همه روزه برای مراجعه کننده گان اعم ازمحصلین پوهنحئی های 16 گانه ،اساتید محترم ،کارمندان ریاست پوهنتون ومحصلین موسسات تحصیلات عالی خصوصی در بخش های ذیل ، طبق قوانین موجودة کتابخانه های مرکزی پوهنتونهای افغانستان ارائه نماید:

کتابخانه مرکزی دربخش های ذیل ارائه خدمات مینماید:

1. بخش توزیع وامانت دهی :

درین بخش منابع مورد نیازمراجعین ازپوهنحئی های 16گانه توزیع وبه امانت داده میشود.توزیع فورم تعهدنامه ،تهیه کارت عضویت وتوزیع کارت عضویت ازجمله وظایف مسئولین این بخش میباشد. ودرصورت گذشتن ازموعد برگشت  کتاب ، مفقود شدن واستهلاک آن  نظر به مقرره کتابخانه بااعضا کتابخانه برخورد صورت میگیرد.اعضا بارویت کارت عضویت ازمنابع استفاده مینماید. هر عضو کتابخانه میتواند بارویت کارت عضویت خویش بااستفاده از کمپیوتر ازطریق سیستم مدیریت کتابها (دیتابس) به منبع مورد نظر خویش دست یابد.  .

 بخش کارت کتلاک (مدیریت فنی):

تمام اموری که برای تهیه وخرید موادکتابخانه ای،فهرست نویسی،رده بندی وآماده سازی منابع برای گذاشتن درقفسه ها ودیگرفضاهای فزیکی انجام میشود شامل خدمات فنی کتابداری میباشد که دربخش مدیریت کارت کتلاک انجام میپذیرد.

1. بخش مرجع (رفرنس)

در این بخش کتب مرجع نگهداری می شوند.کتاب مرجع کتابی است که امانت داده نمی شود و باید در محل کتابخانه مورد استفاده قرار گیرد. دائره المعارفها, واژه نامه ها, فرهنگها, اطلسها, زندگینامه ها, سالنامه ها و ... از جمله منابع مرجع محسوب می شوند.

1. بخش افغانستان شناسی:

این بخش شامل کتابهای است که موضوعات آن دررابطه به افغانستان بوده ومعلومات عمومی درمورد افغانستان ارائه مینماید.

1. بخش روزنامه ها، مجلات و کلکسیونها:

این بخش دارای130 عنوان نشریه در زمینه های علمی، فرهنگی، آموزشی و اجتماعی برای مطالعه علاقمندان  می باشد.

1. بخش زبان آلمانی:

بخش زبان آلمانی کتابخانه مرکزی نیز باحمایت های مقامات ریاست پوهنتون ازطرف آلمان ها بصورت کامل مجهز گردیده وآماده ارائه خدمات به مراجعین گردیده است که شامل خدمات انترنتی ودارای   4000  جلد کتاب به زبان آلمانی میباشد.

1. بخش زبان انگلیسی:

درین بخش به تعداد 2000 جلد کتاب درموضوعات مختلف به زبان انگلیسی موجود است که بعد ازثبت وراجستریشن درکمپیوترلیست آن درخدمت مراجعین قرار دارد .

1.    بخش زبان پشتو:

این بخش نیزشامل 700 جلد کتاب به زبان پشتو بوده که موضوعات آن متفاوت میباشد و همه روزه  برای مراجعین توزیع میگردد.

9-بخش رساله های علمی استادان ومونوگراف های محصلین:بصورت مجموعی به تعداد 15068 جلد رساله های علمی استادان ومونوگرافهای محصلین کد گذاری وشماره بندی شده ،ثبت دیتابیس بوده وبصورت منظم درقفسه ها ترتیب وتنظیم گردیده است ،ومنحیث کتب ریفرنس برای محصلین صرف درداخل کتابخانه توزیع میگردد.تعداد مجموعی کتب ومونوگرافها دربخش های فوق به زبانهای دری،پشتو،انگلیسی،آلمانی وعربی به بیش از56000  جلدمیرسد. علاوه برکتب کتابخانه مرکزی پوهنتون ،هرپوهنحئی دارای کتابخانه اختصاصی بوده که مجموع کتب کتابخانه های اختصاصی قرار ذیل است:

قرار شرح فوق بصورت مجموعی  کتب ،مونوگرافها ومجلات درکتابخانه های اختصاصی 101629 جلد میباشد

9-بخش انترنت وکتابخانه های آنلاین:

برعلاوه سایرخدمات، کتابخانه مرکزیبه سیستم اینترنت مجهزمیباشد و جهت راه اندازی سیستمهای نوین کتابداری، حدود 10 پایه کمپیوتر باسایر ملحقات آن از جانب پوهنتون تخنیکی برلین و تیم PRT به این کتابخانه اهدا شده است. درین بخش لست مجزا وجداگانه ای به منظور ثبت وراجستریشن مراجعین استفاده کننده ازانترنت موجود میباشد.محصلین تحقیقات علمی خویش را ازین طریق انجام داده وازکتابخانه های الکترونیکی که حق اشتراک آنرا ریاست محترم پوهنتون اخذ نموده است استفاده مینمایند.مانند:کتابخانه الکترونیکی Hinari  کتابخانه الکترونیکی afghaneducation  و.....همزمان با این کمکها با تلاش محترم استاد عبدالرحمن شیرزادیک تن از استادان پوهنحئ کامپیوتر ساینس پوهنتون هرات، نرم افزاری جهت ثبت ،جستجو و عرضة بهتر خدمات کتابداری در این کتابخانه و سایر کتابخانه های پوهنحیها آماده گردیده است که این موضوع کتابخانة مرکزی پوهنتون هرات را قادر ساخته تا جهت دیجیتالی ساختن کل سیستم این کتابخانه و قرار دادن آن در روی سیستم جهانی انترنت، گامهای عملی تری را بردارد و افقهای روشنتری را برای اعضا جامعة اکادمیک پیشکش نماید. قابل یادآوریست که کتب کتابخانه مرکزی به اساس درجه بندی کتابخانه کنگره امریکا درسافت ویرمتذکره ثبت وراجسترگردیده است وهمچنان بصورت فایل ورد وپی دی اف درکامپیوتر راجستر وشماره بندی شده است که این عمل باعث سهولت و دسترسی آسان به منابع کتابخانه میگردد. دیتابیس دیگری که درکتابخانه مرکزی مورد استفاده قرار میگیرد دیتابیس مدیریت اعضا کتابخانه میباشد.این نرم افزار به اثرتلاش های مدیریت کتابخانه مرکزی وبه کمک دو تن ازمحصلین پوهنحئی کمپیوترساینس ازآغازسال 1395 فعال گردید که تمام اعضأ درآن راجستر وبه مراتب امورمربوط به توزیع کارت عضویت را سهولت بخشیده است.

 کتابخانه مرکزی پوهنتون باوجود همه ناهمآهنگی ها ومشکلاتی که سد راه آن بوده  درتمام اوقات رسمی همه روزه مجموعا 10ساعت  درخدمت مراجعین محترم اعم ازاستادان ،کارمندان ومحصلین پوهنتون هرات قراردارد.

طریقه عضویت درکتابخانه ونحوه استفاده ازمنابع

طبق مقررات حق عضویت درکتابخانه مرکزی مربوط به تمام اساتید محترم،کارمندان برحال ومحصلین برحال پوهنتون هرات میباشد.که به منظور عضوشدن دراین کتابخانه استادان وکارمندان پوهنتون بعدازاخذ فورم تعهدنامه ازکتابخانه مرکزی ،باید تأئیدی معاونیت محترم مالی واداری راهمراه بادوقطعه عکس وکاپی تذکره به کتابخانه مرکزی بیاورند ومحصلین بعدازخانه پوری فورم تعهدنامه تأئیدی ریاست پوهنحئی مربوطه خویش راآورده  ودوقطعه عکس وکاپی تذکره راضمیمه فورم یادشده نموده به مدیریت کتابخانه مرکزی تحویل میدهند.عموم مراجعین به رویت کارت عضویت ،ازطریق دیتابس کتابخانه (ولیست های تهیه شده ازکتب موجود درکتابخانه) کتاب راجستجونموده  ومنبع مورد نظرشان را ازکتابدار اخذ مینمایند