معرفی دیپارتمنت فقه و قانون
فهم مبانی فقهی شریعت اسلام توأم با دست آوردهای نظام های حقوقی معاصر، یکی از ضرورتهای اساسی جامعه و نظام سیاسی حاکمۀ افغانستان بخصوص قوۀ قضائیه و نظام عدلی و قضایی این کشور تلقی میگردد. زیرا مسلماً قوۀ قضائیه در هرکشور یکی از پایه های مهم و اساسی نظام بوده که تضمین کنندۀ عدالت میان تمام اقشار جامعه است. پس بدون شک توجه به این حوزه از دانش و فراهم ساختن زمینه راه یابی کادرهای مسلکی و متعهد در آن جایگاه، بیش از پیش تضمین کننده این هدف بوده و خواهد توانست بستر ساز تحقق این مأمول باشد. بدین منظور، دیپارتمنتهای فقه و قانون به عنوان یک رشتۀ فارغ‌ده، در چوکات پوهنزی های شرعیات پوهنتونهای افغانستان از دیر زمان ایجاد و شروع به فعالیت نموده است. دیپارتمنت فقه و قانون پوهنزی شرعیات پوهنتون هرات نیز در امتداد این روند از سال1372 هم زمان با تأسیس این پوهنزی در چوکات پوهنتون هرات ایجاد گردیده و از آن زمان تا کنون طی مدت بیشتر از سی سال تداوم فعالیت داده و طی این مدت به تعداد نزدیک به ( 1500) فارغ التحصل در بخش های ذکور و اناث را در(26) دورۀ تحصیلی تقدیم جامعه نموده است.
دیپارتمنت فقه و قانون درحال حاضر از نظر تشکیلاتی ادارای (9) بست کادری در چوکات خود این دیپارتمنت و هفت بست دیگر در چوکات دیپارتمنت اصول فقه، به عنوان یک دیپارتمنت غیر فارغ‌ده در زیر چتر فقه و قانون بوده و علاوه بر آن دو بست کادری دیگر نیز به آمریت‌های دیپارتمنتهای مذکور اختصاص دارد که مجموع بست های کادری آن به (18) بست بالغ میگردد. از مجموع اساتید برحال این دیپارتمنت یک تن دارای سند دکتورا، سه تن دیگر محصلان مقطع دکتورا و بقیه به سویۀ ماستر میباشند. این تعداد استاد مطابق برنامۀ درسی رشتههای فقه و قانون و تعلیمات اسلامی، مکلفیت پیشبرد تمامی مضامین فقهی، اصولی و حقوقی را هم در صنوف درسی فقه و قانون و هم رشتۀ تعلیمات اسلامی، عهده دار میباشند و علاوه بر این، در تدریس مضامین قواعد فقه، حقوق میراث، مبادی فقه، اقتصاد اسلامی، مدیریت اسلامی و... با پوهنزی‌های حقوق، اقتصاد و اداره عامه نیز همکاری مستمر دارند.
دیدگاه، رسالت، اهداف و زمینه‌های کاری آن
- دیدگاه vision
تربیت کادرهای علمی متعهد و متخصص در عرصۀ مسایل فقهی و حقوقی و توجه به عرضۀ تحقیقات علمی معیاری و کاربردی به منظور حل مشکلات جامعۀ افغانی و تبدیل شدن به یک مرکز معتبر علمی ملی و منطقوی.
- مأموریت و رسالت(Mission)
تربیه کادرهای مسلکی و مسلح با نیروی تقوا، ایمان و تخصص در حوزۀ مسایل فقهی و حقوقی به منظور تفهیمصحیح منابع و سرچشمههای اصلی قوانین مدّون کشورهای اسلامی، خدمت به نظام عدلی– قضائی افغانستان، پاسخ به نیازهای فقهی و حقوقی جامعه از طریق تربیت کادرهای مسلکی و ارائۀ راه‌کارهای مناسب برای حل مشکلات اجتماعی در پرتو مبانی فقه اسلامی و قوانین موضوعه، مهم‌ترین رسالت این نهاد را تشکیل می‌دهد.
3. اهداف و مقاصد ( Goals & Objectives )
- آموزش مبانی، ساختار و منابع فقه اسلامی و نظام حقوقی افغانستان و تشخیص جایگاه و کاربرد فقه اسلامی در این نظام حقوقی.
- آموزش دانش و مهارت به منظور فراهم‌آوری زمینۀ پاسخ به نیازهای فقهی مردم و نظام و مشارکت در تعمیم حاکمیت شرع و قانون.
- آموزش قواعد حاکم بر علم فقه، احکام، زبان عربی و نظام حقوقی افغانستان، به منظور تربیۀ کادرهای مسلکی که صلاحیت کار در حوزۀ قضا و سایر ارگانهای عدلی کشور، و صدور افتاء و اظهار نظر علمی فقهی را در زمینه های مورد تقاضا داشته باشند.
- آموزش و پرورش کادرهای علمی ورزیده در زمینۀ علوم فقهی و حقوقی برای نهادهای تحصیلی و تعلیمی کشور.
- آموزش و پرورش مفتیان و قانوندانان متخصص و متعهد در حوزۀ فقه توأم با دانش حقوقی معاصر.
- آموزش و پرورش مفسران و شارحان توانمند متون قانونی در پرتو احکام فقه اسلامی.
- آموزش و پرورش مشاوران مسلکی علوم شرعی و حقوقی برای نهادهای اجرایی منجمله وزارت عدلیه کشور.
- آموزش و پرورش کارشناسان مسلکی در حوزۀ سیاست شرعی برای نهادهای اجرایی مربوطه، منجمله وزارت خارجه کشور.
- آموزش مهارتهای لازم در زمینۀ استنباط احکام از مصادر فقهی و حقوقی به منظور پاسخ‌گویی به چالشها، نیازها و پرسشهای جدید مطرح در حوزۀ فقه و قانون و ارائۀ راهحلهای فقهی و حقوقی منضبط و منطبق با نیازهای جامعه.
- طرح مباحث و گفتمانهای فقهی و حقوقی در سطوح مختلف ملی و بین المللی با کارگیری از شیوههای متناسب با مقتضیات زمان و مکان.
- کاربرد رشته و زمینه های کاری آن در افغانستان
فارغان و دانش آموخته‌های این رشتۀ تحصیلی، میتوانند درچوکات ستره محکمه، لوی سارنوالی(اداره نظارت بر اجرای فرامین امیرالمومنین)، وزارت عدلیه، و واحدهای زیرمجموعه این نهادها به صفت قاضی، سارنوال، ریاست‌های عدلیه و حقوق، بخش تقنین و دیگر وظایف مرتبط به تخصص شان، ایفای وظیفه نمایند. هکذا این فارغان میتوانند درچوکات وزارتهای تحصیلات عالی، معارف، ارشاد حج و اوقاف و نهادهای زیرمجموعۀ آنها به صفت اعضای کادرعلمی، استاد، مفتی، و مشاورحقوقی و... استخدام گردند.
زمینه‌های کاری فارغان رشته فقه و قانون در افغانستان معمولاً حوزۀ قضاء، سارنوالی و دیگر بخشهای عدلی و قضایی بوده و آنان میتوانند درسایر بخشهای اداری نیز به صفت مشاورحقوقی و یا کارمند اداری مشغول به وظیفه گردند.
شهرت اعضای کادر علمی دیپارتمنت
|
شماره |
اسم |
ولد |
تخلص |
رتبه علمی |
سویۀ تحصیلی |
سال تقرر |
وظیفه |
رشتۀ تحصیلی |
آدرس ایمیل |
|
1 |
عصمت الله
|
محمد |
محمدی |
پوهنوال |
دکتور |
1380 |
آمر دیپارتمنت |
حقوق خصوصی و اسلامی |
mohammadikababiani@yahoo.com |
|
2 |
عبداللطیف |
غلام رسول |
فایق |
پوهاند |
ماستر |
1372 |
استاد |
اقتصاد اسلامی |
Mvlavezada786@gmail.com |
|
3 |
عنایت الله |
عبید الله |
صدیقیار |
پوهنوال |
ماستر |
1380 |
استاد |
شریعه و قانون |
|
|
4 |
عبدالباری |
محمدنعیم |
قانت |
پوهنمل |
دکتور |
1382 |
استاد |
بانکداری و اقتصاد اسلامی |
abdulbariqanet@gmail.com |
|
5 |
عبدالقدیر |
عبدالبصیر |
حلیمی |
پوهنمل |
ماستر |
1386 |
استاد |
فقه و حقوق خصوصی اسلامی |
Farsy.Halimi@gmail.cim |
|
6 |
محموده |
حاجی عبدالروف |
عظیمیان |
پوهنیار |
ماستر |
1382 |
استاد |
شریعه و قانون |
m.azimiyan786@gmail.com |
|
7 |
عبدالبصیر |
میرزا نصرالله |
نصیری |
پوهنیار |
ماستر |
1392 |
استاد |
فقه و اصول فقه |
|
|
8 |
مسعود |
جمعه گل |
حقجو |
پوهنیار |
ماستر |
1400 |
استاد |
جزآ و جرم شناسی |
|
|
9 |
فضل الرب |
فضل الرحمن |
فقیهی |
پوهنیار |
ماستر |
1402 |
استاد |
فقه و قانون |
|
|
10 |
محمد ابراهیم |
نجیب الله |
ایمانی |
پوهنیار |
ماستر |
1393 |
استاد |
فقه و اصول فقه |
Ebrahim2021.Imani@gmail.com |
|
11 |
غلام احمد |
غلام حضرت |
صدیقی |
پوهنیار |
ماستر |
1393 |
استاد |
فقه و اصول فقه |
oswaaf21@gmail.com |
|
12 |
عزیزالرحمن |
نذیراحمد |
حنفی |
پوهنیار |
ماستر |
1394 |
استاد |
فقه و اصول فقه |
|
|
13 |
سید محمد رسول |
سید عمر |
حسینی |
پوهنیار |
ماستر |
1402 |
استاد |
فقه و قانون |
Taebhosaini@gmail.com |
|
14 |
گلاب الدین |
شمس الدین |
عظیمی |
پوهنیار |
ماستر |
1402 |
استاد |
فقه و اصول فقه |
g.azimi125@gmail.com |
|
15 |
سهراب |
غلام احمد |
توحیدی |
پوهنیار |
ماستر |
1402 |
استاد |
فقه و اصول فقه |
Sohrabnabiltowheedi@gmail.com |
|
16 |
عبدالاحد |
عبدالواحد |
فقیری |
پوهندوی |
دکتور |
1379 |
استاد |
فقه و اصول فقه |
Shafiq faqiry 11@yahoo.com |
|
17 |
عبدالواجد |
سردار محمد |
فروتن |
پوهنمل |
دکتور |
1382 |
استاد |
فقه و اصول |
abdulwajidfrutan@gmail.com |
جدول مضامین اساسی دیپارتمنت فقه و قانون
|
شماره |
نام مضمون |
کود مضمون |
کریدت مضمون |
|
1 |
الحفظ والتجوید (النصف الأخیر من جزء 30) |
SL.IL.0106 |
2 |
|
2 |
العقیدة (1-3) |
SL.IL.0107 SL.IL.0207 SH.IL.03.07 |
6 |
|
3 |
الحدیث (1-2) عمومی |
SL.IL.0108 SL.IL.0208 |
4 |
|
4 |
السیرة (فقه السیرة) |
SL.IL.0111 |
2 |
|
5 |
مبادی حقوق |
SL.IL.0112 |
2 |
|
6 |
اللغة العربیة (1-4) (الصرف، قواعد النحو، قواعد النحو، البلاغة) |
SL.IL.0113 SL.IL.0213 SH.IL.03.13 SH.IL.04.13 |
8 |
|
7 |
علوم الحدیث |
SL.IL.0215 |
2 |
|
8 |
حقوق عمومی اساسی |
SL.IL.0216 |
2 |
|
9 |
علوم القرآن |
SL.IL.0217 |
2 |
|
10 |
المنطق القدیم |
SL.IL.0218 |
2 |
|
11 |
تاریخ اسلامی |
SL.IL.0219 |
2 |
|
12 |
التفسیر (1-2) |
SH.IL.03.20 SH.IL.04.20 |
4 |
|
13 |
حقوق الإنسان في الإسلام |
SH.IL.03.23 |
2 |
|
14 |
المنطق الجدید |
SH.IL.03.25 |
2 |
|
15 |
مقارنة الأدیان |
SL.IL.04.28 |
2 |
|
16 |
مبادی اقتصاد |
SH.IL.04.29 |
2 |
|
17 |
اصول الفقه (3-6) |
SH.IL.0522 SH.IL.0622 SL-JL721 SL-JL821 |
8 |
|
18 |
الفرق والمذاهب |
SH.IL.0533 |
2 |
|
19 |
الغزو الفکري |
SH.IL.0534 |
2 |
|
20 |
النظام السیاسي في الإسلام |
SL.IL.0639 |
2 |
|
21 |
کلنیک حقوقی |
SL-JL756 |
2 |
|
|
مجموعه کریدت ها |
62 |
|
|
|
فیصدی این کتگوری |
|
|
جدول مضامین اختصاصی (الزامی)
|
شماره |
نام مضمون |
کود مضمون |
کریدت مضمون |
|
1 |
فقه العبادات (1-2) (الصلاة والصیام، الزکاة والحج) |
SL.IL.0109 SL.IL.0209 |
4 |
|
2 |
فقه الأحوال الشخصیة (1-2) |
SL.IL.0214 SL.IL.0314 |
4 |
|
3 |
أحادیث الأحکام (1-4) |
SH.IL.03.21 SH.IL.04.21 SH.IL.05.21 SH.IL.06.21 |
10 |
|
4 |
اصول الفقه (1-2) |
SH.IL.03.22 SH.IL.04.22 |
4 |
|
5 |
حقوق العمل والتأمینات الاجتماعیة |
SH.IL.03.24 |
2 |
|
6 |
فقه المعاملات (1-3) (البیوع، التوثیقات، وسائل الإثبات) |
SH.IL.04.26 SH.IL.05.26 SH.IL.0626 |
6 |
|
7 |
فقه الجنایات (1-2) |
SH.IL.04.27 SH.IL.05.27 |
4 |
|
8 |
تحلیل و تخریج قوانین اساسی |
SH.IL.04.30 |
1 |
|
9 |
اخلاق مسلکی عدلی و قضایی |
SH.IL.04.31 |
2 |
|
10 |
تفسیر آیات الأحکام (1-2) |
SH.IL.0520 SH.IL.0620 |
6 |
|
11 |
علم المیراث (1-2) |
SH.IL.0532 SH.IL.0632 |
4 |
|
12 |
أحکام القرآن |
SH.IL.0520 |
2 |
|
13 |
النظریات الفقهیة (الحق والالتزام والملکیة) |
SH.IL.0535 |
2 |
|
14 |
فقه الشرکات |
SH.IL.0637 |
2 |
|
15 |
أصول المحاکمات |
SH.IL.0637 |
2 |
|
16 |
نظام قضایی اسلام |
SL-JL744 |
2 |
|
17 |
فقه (7) شفعة |
SL-JL720 |
2 |
|
18 |
حقوق تجارت در فقه و قانون (2) شرکت‌ها |
SL-JL738 |
1 |
|
19 |
حقوق جزای بین الملل |
SL-JL745 |
2 |
|
20 |
اصول محاکمات مدنی در فقه و قانون |
SL-JL747 |
2 |
|
21 |
تحلیل فقهی قانون مدنی |
SL-JL748 |
2 |
|
22 |
کریمنالستیک |
SL-JL749 |
2 |
|
23 |
فقه (8) احکام جنایات |
SL-JL820 |
2 |
|
24 |
قضایای فقهی معاصر |
SL-JL851 |
2 |
|
25 |
فقه مقارن بین مذاهب |
SL-JL852 |
2 |
|
26 |
اصول محاکمات جزایی در فقه و قانون |
SL-JL853 |
2 |
|
27 |
قواعد افتاء |
SL-JL854 |
2 |
|
28 |
طب عدلی |
SL-JL856 |
2 |
|
29 |
تاریخ التشریع الاسلامی |
|
2 |
|
|
مجموعه کریدت ها |
86 |
|
|
|
فیصدی این کتگوری |
|
|
جدول مضامین اختیاری و پوهنتون شمول
|
شماره |
نام مضمون |
کود مضمون |
کریدت مضمون |
|
1 |
حقوق بین الملل عمومی |
SH.IL.536 |
1 |
|
2 |
کریمنولوژی |
SH.IL.537 |
1 |
|
3 |
حقوق بین الملل خصوصی |
SH.IL.0640 |
1 |
|
4 |
نگارش حقوقی |
SH.IS.0641 |
1 |
|
5 |
کریمنالستیک |
SH.IS.0642 |
1 |
|
6 |
مقاصد شریعت |
SL-JL858 |
2 |
|
7 |
مذاهب فکری معاصر |
SL-JL859 |
2 |
|
8 |
محیط زیست ( پوهنتون شمول) |
SL-JL102 |
1 |
|
9 |
تاریخ معاصر افغانستان( پوهنتون شمول) |
SL-JL103 |
2 |
|
10 |
منوگراف (پایان نامه) |
|
3 |
|
|
مجموعه کریدت ها |
15 |
|
|
|
فیصدی این کتگوری |
|
|