دیپارتمنت جغرافیا
دیپارتمنت جغرافیا در زمستان سال 1392در چوکات پوهنحی علوم اجتماعی، پوهنتون هرات ایجاد گردیده که در بهار سال 1393 رسماً شروع به فعالیت نمود. این دیپارتمنت در کنار دیپارتمنتهای جامعهشناسی و تاریخ شروع به فعالیت نموده و هم اکنون فعال میباشد و در سال 1396 اولین دوره محصلان این بخش فارغ گردیدهاند. این دیپارتمنت تا سال 1401به تعداد 337 تن از محصلان دختر و پسر را فارغ داده و هم اکنون مصدر خدمت به جامعه افغانی خود میباشند.
رسالت دیپارتمنت
رسالت اساسی دیپارتمنت جغرافیا فراهم نمودن زمینههای مناسب آموزشی برای محصلین در حوزه علم جغرافیا به گونهای که بتوانند نیازهای جامعه افغانی را (از قبیل شناسایی حوزههای اقتصادی کشور در بخش مکانهای معدنی، صنعتی و زراعتی، تهیه پلانهای شهری و ترانسپورتی، تهیه نقشههای عمومی و موضوعی کشور از طریق برنامههای پیشرفته کمپیوتری مانند سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تحلیل و در راستای رشد اقتصادی کشور کمک نمایند. که میتوان بصورت مادهوار این موارد را ذکر نمود:
- تربیه متخصصان و پژوهشگران ورزیده و مسلکی در رشته جغرافیا و جیولوجی
- تربیه متخصصان و پژوهشگران ورزیده و مسلکی در GIS و کارتوگرافی با کارکردهای عملی.
- مشارکت در نهضت علمی و پژوهشی از طریق تعامل با مراکز علمی و تحقیقی منطقهیی؛
- ایجاد محیط یادگیری پویا و خلاق در جهت پرورش متخصصان جغرافیا و متعهد به وطن عزیز مان افغانستان
- ارتباطات اکادمیک با نهادهای همخوان مانند دیپارتمنت جغرافیای پوهنحی زمینشناسی کابل و سایر ولایات و ریاست شهرسازی، ریاست ترانسپورت، کادستر، آمریت اطلاعات و فرهنگ، آمریت گردشگری، سیستم اطلاعات جغرافیایی افغانستان، اداره محیط زیست، ریاست حوادث طبیعی و غیره.
- ارتفاع کیفیت علمی، آموزشی و پژوهشی در بخش جغرافیا و کمک به گسترش تحصیلات عالی افغانستان.
اهداف دیپارتمنت
الف: اهداف آموزش جغرافیا
جغرافيا و آموزش آن اهداف والايی دارد که بر نگرش ما به جهان تأثير میگذارد. از جمله میتوان به چند مورد از اين اهداف اشاره نمود:
1- پرورش روحيۀ قدردانی و سپاسگزاری از مواهب الهی: آموزش جغرافيا از طريق کمک به درک و فهم محيط طبيعی، شناخت وحدت و يکپارچهگی عناصر طبيعی و اجزای آن و تنوع محيطی به عنوان جلوهای از عظمت آفرينش خداوند میتواند در پرورش روحيه سپاسگزاری از خداوند و احساس مسئوليت در برابر نعمتهای بیپايان خداوند انسان را ياری کند.
2- تقويت احساس تعلق به کشور و هويت ملی: هويت امری چند بُعدی است و يکی از ابعاد آن، هويّت جغرافيايی است. جغرافيا، از طريق شناخت و درک مکان زندهگی، پرورش احساس تعلّق و مسئوليت نسبت به مکان زندهگی با شناخت منابع و قابليتهای کشوری که در آن زندهگی میکنيم، حسّ ميهندوستی و علاقه به وطن را در دانش آموزان تقويت میکند.
٣- درک لزوم حفاظت و بهرهبرداری عاقلانه و مطلوب از محيط: آموزش جغرافيا با فراهم کردن درک روابط انسان و محيط و تأثيرات متقابل اين دو بر يکديگر، نوع بهرهبرداری انسان را از زمين مورد توجه قرار میدهد و راههای حفظ و نگهداری منابع و بهرهبرداری صحيح از آنها را معرفی میکند.
٤- شناخت جغرافيای جهان به عنوان خانۀ بزرگ: جهان امروز، جهانی بههم پيوسته است که با توسعهی فنآوریهای جديد و وسايل ارتباطی، پيوستگی آن، روز به روز بيشتر میشود. اگر در يک روستا يا شهر، اختراع و اکتشافی صورت گيرد، بر ساير نقاط جهان نيز هر چند جزئی و اندک تأثير خواهد گذاشت. همچنين، اگر در گوشه ای از جهان، تحوّل فکری يا نوآوریای روی دهد، در کشورها، شهرها و حتی روستاهای دوردست تأثير آن را میتوان ملاحظه کرد. بنابراين، آگاهی و شناخت کشورهای جهان در ابعاد گوناگون، ضروری به نظر میرسد.
5- تقويت مهارت های زندگی فردی و اجتماعی: در مطالعات جغرافيايی ما نيازمند جمعآوری اطلاعات، تفسير و ارزيابی دادهها، تصميمگيری و حلّ مسئلهايم. شناخت و کاربرد منابع اطلاعاتی، مانند کره، جغرافيايی، عکسها و تصاوير، مهارتهای مربوط به کاربرد نقشه ، جهتيابی، استفاده از نقشه، راهنمای خيابانها، جادهها ، مناطق توريستی ، برقراری ارتباط با انواع مؤسسات و سازمانهای داخلی و بينالمللی موجب ارتقای مهارتهای فردی و اجتماعی افراد میشود.
نتيجه آنکه آموزشهای جغرافيايی به دنبال کسب سواد جغرافيايی است که در آن، افراد به درک و فهمی از جغرافيا دست يابند که در زندهگی شان مؤثر و سودمند باشد.
ب: اهداف علمی
- ارتقاع بخشیدن سویه تحصیلی اساتید به مقاطع ماستری و داکتر.
- ارتباطات اکادمیک با نهادهای همخوان مانند دیپارتمنت جغرافیای پوهنحی زمینشناسی کابل و سایر ولایات و ریاست شهر سازی، شهرداری، کادستر، آمریت اطلاعات و فرهنگ، آمریت گردشگری برقرار نماید.
- تخصصی سازی دیپارتمنت جغرافیا به دوبخش بشری و طبیعی
- اشتراک در کنفرانسهای آکادمیک و ارایه کنفرانسهای علمی.
- انجام تحقیقات و تهیه نقشههای علمی و کاربردی در عرصههای مواصلات، اقلیمی و هایدرولوجی.
- استفاده از روشهای عملی و کاربردی در عرصههای آموزشی.
- ایجاد ویب سایتهای علمی و تحقیقی جهت شناخت و کاربرد جغرافیا به همکاری پوهنتون هرات.
- تربیه متخصصین ورزیده و مسلکی در رشته جغرافیا
- برقراری ارتباط علمی با مراکز معتبر ملی و بینالمللی:
- تقویت و تخصص سازی رشتههای کاربردی علم جغرافیا؛
ج: اهداف آموزش جغرافیا در زمینه مهارتی
- گسترش توانایی انجام تحقیق جغرافیایی و سنجش از دور (RS)؛
- گسترش مهارتهای مربوط به استفاده از وسایل و ابزار جغرافیایی (GIS – GPS)؛
- توانایی انجام تحلیلهای هایدروگرافی با استفاده از فنون سیستم اطلاعات جغرافیایی؛
- توانایی تدریس مضامین جغرافیا در نهادهای تحصیلی؛
- توانایی برخورد متناسب با مخاطرات طبیعی؛
- توانایی به کارگیری دانش جغرافیا در زندهگی فردی و اجتماعی؛
- توانایی تصمیمگیری در زمینهی حل مسایل و مشکلات جغرافیایی.
د: استفاده از تکنولوژی
- دیپارتمنت در نظر دارد تا برای تدریس عملی و آموزش بهتر محصلان تعداد کمپیوترهایش را افزایش دهد.
- استفاده از فوتوهای هوایی و ماهواره ای برای تجزیه و تحلیل بهتر معلومات جغرافیایی و آموزش استفاده از چنین تصاویر برای محصلان در برنامه GIS جهت نقشه کشی و تجزیه و تحلیل داده ها.
- استفاده از انترنت در کمپیوتر لپ برای آموزش سریعتر وآسانتر نرم افزار GIS
هـ: فعالیت های بین المللی
- معرفی هر یک از استادان دیپارتمنت جغرافیا به پروگرام های ماستری و دکترا جهت ارتقاء ظرفیت علمی استادان.
- ایجاد توأمیت با پوهنتون های معتبر دنیا
- هماهنگی با پوهنتون های خارجی در قسمت تحقیق مرتبط با موضوعات
- اشتراک در سمینارهای بین المللی
جدول مضامین عمومی دیپارتمنت
سمستر اول |
تلاوت و تجوید |
نظام اعتقادی اسلام |
انگلیسی |
تاریخ معاصر افغانستان |
|
|
1 |
2 |
2 |
2 |
|
|
|
سمستر دوم |
نظام عبادی اسلام |
سیرت النبی |
انگلیسی عمومی |
|
|
|
کریدت |
2 |
2 |
2 |
|
|
|
سمستر سوم |
نظام اخلاقی اسلام |
نظام اجتماعی اسلام |
انگلیسی3 |
کمپیوتر |
|
|
|
2 |
2 |
2 |
2 |
|
|
سمستر چهارم |
ادیان و مذاهب |
دانش فکری |
انگلیسی |
|
|
|
|
1 |
2 |
2 |
|
|
|
سمستر پنجم |
نظام اداری اسلام |
نظام سیاسی اسلام |
|
|
|
|
|
2 |
2 |
|
|
|
|
سمستر ششم |
نظام اقتصادی اسلام |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
سمستر هفتم |
قرآن و علوم معاصر |
مونوگراف |
|
|
|
|
|
2 |
2 |
|
|
|
|
سمستر هشتم |
ثقافت(تمدن اسلام) |
مونوگراف |
|
|
|
|
|
2 |
3 |
|
|
|
|
مضامین اساسی دیپارتمنت
سمستر اول |
ریاضی |
کیمیا |
فزیک |
مبادی جغرافیا |
نگارش علمی |
|
|
4 |
2 |
2 |
2 |
2 |
|
سمستر دوم |
جیولوجی عمومی |
میترولوجی و اقلیم شناسی |
|
|
|
|
|
4 |
4 |
|
|
|
|
مضامین تخصصی دیپارتمنت
سمستر اول |
استرانومی |
جغرافیای فزیکی عمومی(مقدمه |
|
|
|
|
|
2 |
2 |
|
|
|
|
سمستر دوم |
جغرافیای بشری عمومی(مقدمه) |
محیط زیست |
|
|
|
|
|
2 |
2 |
|
|
|
|
سمستر سوم |
کارتوگرافی (1) |
جغرافیای فزیکی مناطق طبیعی جهان |
جغرافیای بشری (جوامع و فرهنگها) |
جغرافیای فزیکی افغانستان |
جغرافیای توریزم |
|
|
3 |
2 |
2 |
4 |
2 |
|
سمستر چهارم |
کارتوگرافی(2) |
جغرافیای اقتصادی جهان |
جغرافیای بشری افغانستان |
جغرافیای روستائی |
جغرافیای حیاتی |
انتقال ظرفیت و انکشاف پایدار |
|
2 |
4 |
4 |
2 |
2 |
2 |
سمستر پنجم |
جغرافیای اقتصادی افغانستان |
جغرافیای منطقوی آسیا و اقیانوسیه |
جیودیزی |
GIS |
جغرافیای شهری |
|
|
4 |
4 |
2 |
4 |
2 |
|
سمستر ششم |
جیومورفولوجی |
GIS |
فلسفه جغرافیا |
جغرافیای منطقوی آفریقا |
جغرافیای ترانسپورت |
|
|
4 |
4 |
3 |
4 |
2 |
|
سمستر هفتم |
جغرافیای خاک |
اقلیم و هایدرولوجی |
جغرافیای سیاسی و جیوپولیتیک جهان |
جغرافیای منطقوی اروپا |
جغرافیای تاریخی افغانستان |
|
|
2 |
3 |
4 |
4 |
2 |
|
سمستر هشتم |
جغرافیای نفوس |
خطرات و آفات طبیعی |
اتمسفیر، بیوسفیر و جیوسفیر |
جغرافیای منطقوی آمریکا |
جغرافیای اقتصادی و سیاسی افغانستان و کشورهای همسایه |
|
|
2 |
2 |
2 |
4 |
3 |
|
اعضای کادر علمی
نام استاد |
تخلص |
رتبه علمی |
وظیفه |
ایمیل آدرس |
مرتضی |
رسولی |
پوهنیار |
آمر دیپارتمنت |
|
محمد ناصر |
محمدی |
پوهنیار |
استاد |
|
فاطمه |
هرتی |
پوهنیار |
استاد |
|
عاطفه |
درویشی |
نامزد پوهنیار |
استاد |